Rehberlik Modeli

Odak Rehberlik Modeli

ODAK Rehberlik modeli alanında uzman eğitimciler tarafından geliştirilmiş, öğrencinin çocukluk çağından başlayarak gençlik dönemini de içeren, kapsamlı; gelişmeye ve geliştirilmeye açık manada dizayn edilmiş özgün bir rehberlik modelidir.

ODAK Rehberlik Modeli öğrencileri erken, orta ya da ileri dönemde ayrı ayrı olacak şekilde; akademik, psikolojik, sosyolojik ve beceri temelli rehberlik olarak  4 ana başlıkla  ele alır.

ODAK Rehberlik Modelinde 3 Ana Dönem:

  1. Erken Dönem : Anaokulu – İlkokul 3. Sınıf
  2. Orta Dönem : İlkokul 4. Sınıf – Ortaokul 7. Sınıf
  3. İleri Dönem : Ortaokul 7. Sınıf – Lise 12. Sınıf

ODAK Rehberlik Modelinde 3 ana dönemin ayrılma esasları; çocuğun büyümesi, gelişmesi, olgunluk seviyesinin değişmesi ve akademik hazır bulunuşluk seviyelerinin veya hedef davranışlarındaki değişiklikler dikkate alınarak oluşturulmuştur.

ODAK Rehberlik Modelinin Basamakları;

1-Akademik Rehberlik

Erken Dönem

Öğrencinin kendini, duygularını, sorumluluklarını, kuralları tanıması ve akademik bilinci geliştirmesi için; empati odaklı, çevre bilincini geliştirici faaliyet ve etkinlikleri kapsar.

Orta Dönem

Etkili ders çalışma yöntemlerini, zaman yönetimini ve planlama becerilerini merkeze alan bir rehberlik sistemi sunar.

İleri Dönem

Öğrencinin akademik gelişim sürecini bireysel olarak yapılan görüşmelerle takip eder. Motivasyon, ödevlendirme, ek ders, sınav analizi, çalışma programı, çizgi altı çalışması gibi hususlarda nokta atışı çalışmalar yapar. Meslek seçimi ve kariyer planlamasında öğrenciye rehberlik eder.

2-Psikolojik Rehberlik

Erken Dönem

Öğrencinin kendine karşı olan saygı bilincini geliştirmesi, duygularını tanıması ve ifade etmesi için güven kavramını merkeze alan etkinlik ve faaliyetleri sunar.

Orta Dönem

-Kimlik Gelişimi: Kişisel kimlik ve benlik kavramlarını destekleyen bir süreç sunar.

-Duygusal Gelişim: Stres, kaygı ve öfke yönetimi tekniklerini sunar.

-Empati ve İletişim: Empati kurma ve etkili iletişim kurma becerilerini kazandırır.

İleri Dönem

Öğrencilerin zorluklarla başa çıkma ve problem çözme yetilerini geliştirmek adına grup halinde ya da bireysel olarak iletişim sağlar. Sınavlardan ya da arkadaş-aile iletişiminden kaynaklı oluşabilecek kaygının derecesini azaltmak adına etkinlik, seminer ya da ölçekler uygular.

3-Sosyolojik Rehberlik

Erken Dönem

Grup oyunları ve etkinliklerle sosyal katılımın teşvikini sağlar. Toplum, aile, arkadaşlık, dostluk gibi kavramların eşgüdüm çalışmalarla benimsenmesi için işleyen bir mekanizmadır.

Orta Dönem

Toplumsal Bilinç: Toplumsal olay ve sorumluluk bilincini artırmaya yönelik çalışmalar sunar.

Çatışma Çözümü: Çatışma çözme, akran arabuluculuğu ve barışçıl iletişim teknikleri üzerine çalışmalar sunar.

İleri Dönem

Öğrencinin kurum içi sosyal hayatını takip eder. Arkadaş, öğretmen ilişkilerini gözlem altında tutar. Oryantasyonu sağlar. Anlayışlı ve güçlü iletişim için becerilerini artırmaya yönelik hamleler yapar. Farklı kültürlere ve toplumsal yapıya saygı bilinci geliştirilir. Sosyal projeler ve gönüllülük faaliyetleri uygulanır.

4-Beceri Temelli Rehberlik

Erken Dönem

Sosyal becerilerin gelişimi için iş birliği ve paylaşma odaklı aktivite ve çalışmalar yapılırken bireysel becerilerin gelişimi için “NASIL” ve “NEDEN” sorularının cevabını bulabilecekleri ve yaratma bilincini geliştiren etkinlikleri kapsar.

Orta Dönem

Günlük yaşamda ihtiyaç duyulan becerileri kazanmış, kendi kültürünü benimsemiş, özümsemiş; çevre ve doğaya karşı duyarlı, koruyucu ve geliştirici; üretmenin ve değer katmanın önemini bilen, bilinçli tüketici; bireysellikten uzak, işbirliği ve paylaşmanın değerini bilen, sorumluluklarını bilen, yardımlaşma becerileri gelişmiş çocuklar yetiştirebilmek için bir beceri temelli rehberlik planı oluşturur.

İleri Dönem

Araştırma teknikleri, dijital becerilerin geliştirilmesi, ekoloji-çevre okuryazarlığı, finansal okuryazarlık, girişimcilik, gıda okuryazarlığı, medya okuryazarlığı, görgü kuralları, ergenlik döneminde beslenme gibi konularda bilinç geliştirerek yaratıcılığını ön plana çıkaran beceri temelli bir rehberlik planı sunar.

Odak Rehberlik Modelinde Ölçme ve Değerlendirme

Ölçme değerlendirme, eğitim süreçlerinde öğrencilerin bilgi, beceri, tutum ve performanslarını belirlemek ve değerlendirmek amacıyla kullanılan sistematik bir süreçtir. Bu süreç, çeşitli yöntemler ve araçlar kullanılarak öğrencilerin öğrenme düzeylerini, gelişimlerini ve ihtiyaçlarını belirlemeye yönelik faaliyetleri kapsar.

Ortadoğulular Eğitim Kurumlarında eğitim sürecinin ayrılmaz ve tamamlayıcı bir parçası olan ölçme, değerlendirme ve durum belirleme bir öğretim etkinliğine dayalı olarak gerçekleştirilir. Yürütülen öğretimin öğretmenler ve öğrenciler tarafından ne derece etkili ve verimli olduğunun belirlenmesi durumu öğretim sürecinin hatasız bir şekilde denetlenmesini gerektirmektedir. Bu denetleme doğrultusunda süreç odaklı başarının sağlanması hedeflenir.  

Öğrencilere kazandırılması hedeflenen bilgileri sürece bağlı olarak hangi yetkinlik ve kararlılıkla öğrenmiş olduklarını saptayan Ölçme ve Değerlendirme sistemimizin akademik gelişime sunduğu katkı kaçınılmaz bir hale gelmiştir. Öğrencilerin gelişim süreçlerini sağlıklı analizlerle takip edebilmeleri onların özgüvenli bir şekilde hedeflerine ulaşması için de önem arz etmektedir.

Ölçme değerlendirme sistemimizin katkılarını 4 ana maddede toparlayacak olursak;

-Öğrenci Başarısını İzleme ve Değerlendirme 

Öğrencilerin bilgi ve beceri düzeyleri düzenli olarak takip edilir. Bu sayede, öğrencilerin güçlü ve zayıf yönleri belirlenebilir ve gerektiğinde ek destek sağlanabilir.

-Bireyselleştirilmiş Eğitim: Öğrencilerin ihtiyaçlarına göre kişiselleştirilmiş eğitim planları oluşturulabilir. Böylece her öğrenci kendi hızında ve öğrenme tarzına uygun bir şekilde eğitim alabilir.

-Geri Bildirim Sağlama: Öğrencilere ve velilere düzenli ve yapıcı geri bildirimler verilerek, öğrenme süreçlerine aktif katılımları sağlanır. Bu, öğrencilerin motivasyonunu artırır ve öğrenme süreçlerini iyileştirir.

–Eğitim Kalitesini Artırma: Öğretmenler, öğrencilerin gelişimlerini izleyerek kendi öğretim yöntemlerini değerlendirebilir ve gerektiğinde iyileştirmeler yapabilir. Bu, genel eğitim kalitesini artırır.

Ortadoğulular Eğitim Kurumları olarak Yabancı dilde ve Türkçede dil becerilerini ölçmenin dil öğrenimi açısından önemini biliyoruz. Dört temel beceri üzerine odaklanan dil öğreniminin ölçülme esaslarına bakalım;

Dinleme Becerisinin Ölçülmesi

Dinleme, bireyin işitsel olarak sunulan bilgiyi anlaması ve işlemesi becerisidir. Dinleme becerisini ölçerken dikkat edilmesi gereken esaslar şunlardır:

  • Metin Türü ve Uzunluğu: Öğrencinin seviyesine uygun, çeşitli metin türlerinden (sohbet, röportaj, hikaye, haber vb.) kısa ve uzun metinler seçilir.
  • Soruların Çeşitliliği: Dinleme anlama soruları, doğrudan bilgi isteme, çıkarım yapma, ana fikri belirleme gibi farklı türlerde olabilir.
  • Ses Kalitesi: Dinleme materyallerinin ses kalitesi yüksek olmalıdır. Net ve anlaşılır bir diksiyon kullanılmalıdır.
  • Gerçek Hayat Bağlamı: Dinleme görevleri, günlük yaşamda karşılaşılabilecek durumları yansıtmalıdır.
  • Ölçme Araçları: Dinleme becerisi, çoktan seçmeli sorular, boşluk doldurma, doğru-yanlış gibi çeşitli yöntemlerle ölçülebilir.

Konuşma Becerisinin Ölçülmesi

Konuşma, bireyin dil bilgisini ve sözel ifade yeteneğini kullanarak iletişim kurma becerisidir. Konuşma becerisinin ölçülmesi sırasında aşağıdaki esaslara dikkat edilmelidir:

  • Akıcılık ve Doğallık: Öğrencinin akıcı ve doğal bir şekilde konuşabilmesi değerlendirilir.
  • Dil Bilgisi ve Sözcük Dağarcığı: Doğru dil bilgisi kullanımı ve geniş bir sözcük dağarcığına sahip olma değerlendirilir.
  • Telaffuz: Telaffuzun net ve anlaşılır olup olmadığı değerlendirilir.
  • İletişim Stratejileri: Öğrencinin konuşma sırasında karşılaştığı zorlukları nasıl aştığı ve etkili iletişim stratejileri kullanıp kullanmadığı değerlendirilir.
  • Ölçme Araçları: Konuşma becerisi, birebir mülakatlar, grup tartışmaları, sunumlar ve rol oyunları gibi yöntemlerle ölçülebilir.

Okuma Becerisinin Ölçülmesi

Okuma, yazılı metinleri anlama ve yorumlama becerisidir. Okuma becerisinin ölçülmesi sırasında şu esaslara dikkat edilir:

  • Metin Türü ve Uzunluğu: Öğrencinin seviyesine uygun, çeşitli türlerde (makale, hikaye, bilgi metni, şiir vb.) ve uzunlukta metinler seçilir.
  • Anlama Düzeyi: Ana fikir, detay bilgileri, çıkarımlar ve metnin amacı gibi farklı anlama düzeylerine yönelik sorular sorulur.
  • Okuma Stratejileri: Öğrencinin okuma stratejilerini (tahmin yapma, anahtar kelimeleri bulma, bağlamdan anlam çıkarma vb.) kullanma becerisi değerlendirilir.
  • Hız ve Doğruluk: Okuma hızının ve doğruluğunun ölçülmesi önemlidir.
  • Ölçme Araçları: Okuma becerisi, çoktan seçmeli sorular, açık uçlu sorular, doğru-yanlış soruları ve özet çıkarma gibi yöntemlerle ölçülebilir.

Yazma Becerisinin Ölçülmesi

Yazma, düşünceleri, bilgileri ve duyguları yazılı olarak ifade etme becerisidir. Yazma becerisinin ölçülmesi sırasında aşağıdaki esaslar dikkate alınmalıdır:

  • İçerik ve Organizasyon: Yazının mantıklı ve düzenli bir şekilde yapılandırılması değerlendirilir.
  • Dil Bilgisi ve Sözcük Dağarcığı: Doğru dil bilgisi kullanımı, zengin ve çeşitli bir sözcük dağarcığına sahip olma değerlendirilir.
  • Tutarlılık ve Akıcılık: Yazının tutarlı ve akıcı bir şekilde ifade edilmesi değerlendirilir.
  • Yazım ve Noktalama: Doğru yazım ve noktalama kurallarının kullanımı değerlendirilir.
  • Ölçme Araçları: Yazma becerisi, kompozisyon yazma, mektup yazma, özet çıkarma, yaratıcı yazma gibi görevlerle ölçülebilir.

Her dört becerinin ölçülmesi, öğrencinin dil gelişimini bütüncül bir şekilde değerlendirmek için önemlidir. Bu değerlendirmeler, dil öğretiminde bireysel farklılıkları ve ihtiyaçları göz önünde bulundurarak, etkili öğretim stratejilerinin geliştirilmesine olanak tanır.